Kategoria e Parë (tiếng Anh: First Category) là giải đấu hạng nhì của bóng đá Albania sau Kategoria Superiore. Giải đấu được quản lý bởi Liên đoàn bóng đá Albania và được coi là nơi nuôi dưỡng tài năng cho bóng đá nước này. Với lịch sử lâu đời và cơ cấu thi đấu chuyên nghiệp, Kategoria e Parë đã đóng góp không ít cho sự phát triển của bóng đá Albania. Trong bài viết này, chúng ta sẽ điểm qua những thông tin cơ bản về Kategoria e Parë cũng như những câu chuyện thú vị xoay quanh giải đấu này.
Lịch sử Kategoria e Parë
Mùa giải đầu tiên của Kategoria e Parë được tổ chức vào năm 1930 và mang tên Giải hạng nhất Albania. Tuy nhiên, cho đến năm 1998, khi giải đấu được đổi tên thành Kategoria e Parë, mới đánh dấu một bước ngoặt đáng kể trong lịch sử của giải đấu. Từ năm 2003-04, thể thức thi đấu của Kategoria e Parë được thay đổi và duy trì đến tận ngày nay.
Trước khi chuyển sang hình thức hiện tại, Kategoria e Parë đã có một số thay đổi và điều chỉnh về cấu trúc thi đấu. Từ năm 1930 cho đến năm 1939, giải đấu được tổ chức theo hình thức đấu loại trực tiếp. Tuy nhiên, sau khi tham gia World War II, Kategoria e Parë bị đình chỉ cho đến năm 1945. Kể từ đó, giải đấu được tổ chức theo hình thức vòng tròn hai lượt, gần giống như hiện tại.
Thể thức thi đấu của Kategoria e Parë
Mỗi mùa giải, Kategoria e Parë có sự tham dự của 14 đội bóng. Các đội sẽ thi đấu với nhau theo thể thức vòng tròn hai lượt, tổng cộng 26 vòng đấu. Điểm số tích lũy sau các vòng đấu sẽ quyết định vị trí của từng câu lạc bộ trong bảng xếp hạng. Đội xếp thứ nhất vào cuối mùa giải sẽ giành quyền thăng hạng lên Kategoria Superiore, trong khi ba đội xếp cuối cùng sẽ phải xuống hạng xuống Kategoria e Dytë.
Ngoài ra, hai đội xếp thứ 11 và 12 cũng sẽ phải đá trận play-off với hai đội đứng thứ ba và tư trong Kategoria e Dytë để xác định đội nào sẽ được tham dự Kategoria e Parë mùa giải tới. Điều này mang lại tính cạnh tranh cao cho các câu lạc bộ, đồng thời cũng giúp duy trì một mức độ chuyên nghiệp trong các trận đấu.
Bảng xếp hạng Kategoria e Parë mùa giải 2020-2021
|
| Đội bóng | Số trận | T | H | B | BT | BB | HS | Điểm |
| — | –– | – | — | — | — | –– | |||
| 1 | Vllaznia Shkodër | 26 | 18 | 7 | 1 | 54 | 14 | 40 | 61 |
| 2 | Teuta Durrës | 26 | 16 | 6 | 4 | 47 | 17 | 30 | 54 |
| 3 | FK Kukësi | 26 | 12 | 7 | 7 | 34 | 28 | 6 | 43 |
| 4 | Besa Kavajë | 26 | 10 | 8 | 8 | 27 | 24 | 3 | 38 |
| 5 | Tomori Berat | 26 | 10 | 7 | 9 | 30 | 30 | 0 | 37 |
| 6 | Lushnja | 26 | 10 | 4 | 12 | 25 | 33 | -8 | 34 |
| 7 | Luftëtari Gjirokastër | 26 | 9 | 6 | 11 | 31 | 32 | -1 | 33 |
| 8 | KF Tirana | 26 | 9 | 5 | 12 | 22 | 28 | -6 | 32 |
| 9 | Bylis Ballsh | 26 | 8 | 7 | 11 | 27 | 38 | -11 | 31 |
| 10 | Turbina Cërrik | 26 | 8 | 6 | 12 | 20 | 26 | -6 | 30 |
| 11 | Pogradeci | 26 | 8 | 6 | 12 | 23 | 31 | -8 | 30 |
| 12 | Burreli | 26 | 9 | 2 | 15 | 19 | 40 | -21 | 29 |
| 13 | Korabi Peshkopi | 26 | 6 | 6 | 14 | 20 | 36 | -16 | 24 |
| 14 | Kastrioti Krujë | 26 | 3 | 6 | 17 | 16 | 40 | -24 | 15 |
Các câu lạc bộ tham gia Kategoria e Parë
Kategoria e Parë là giải đấu chủ yếu dành cho các câu lạc bộ bóng đá từ các thành phố và khu vực khác nhau trong Albania. Hiện tại, có tổng cộng 14 câu lạc bộ được tham dự giải đấu này, bao gồm cả những đội vô địch các mùa giải trước đó và những câu lạc bộ mới thăng hạng từ Kategoria e Dytë.
Một số câu lạc bộ nổi tiếng suốt hàng thập kỷ qua đã từng thi đấu tại Kategoria e Parë, như Tirana, Kukësi và Lushnja. Đây là những đội bóng có lịch sử lâu đời và được coi là “gã khổng lồ” trong bóng đá Albania. Bên cạnh đó, cũng có những câu lạc bộ trẻ đang lên như Teuta và Vllaznia Shkodër, người đang gây ấn tượng mạnh trong mùa giải hiện tại.
Danh sách các nhà vô địch Kategoria e Parë
Câu lạc bộ SK Tirana đã từng là nhà vô địch đầu tiên của Kategoria e Parë sau khi giành chiến thắng trong trận chung kết vào năm 1930. Từ đó đến nay, SK Tirana cũng là đội bóng có nhiều danh hiệu nhất với 20 lần đăng quang. Trong số các câu lạc bộ đã từng vô địch Kategoria e Parë, có một số cái tên được nhắc đến khá thường xuyên như Shkëndija Tetovo, KF Partizani và KS Flamurtari.
| Số lần đăng quang | Câu lạc bộ |
|---|---|
| 20 | SK Tirana |
| 10 | KF Tirana |
| 8 | Vllaznia Shkodër |
| 6 | Labinoti Elbasan |
| 4 | Puna Gjirokastër |
| 3 | KF Erzeni |
| 2 | Naftëtari Qyteti |
| 1 | Shkëndija Tetovo |
Những cầu thủ nổi tiếng từng thi đấu tại Kategoria e Parë
Nhiều cầu thủ nổi tiếng của Albania đã bắt đầu sự nghiệp của mình tại Kategoria e Parë trước khi chuyển sang các giải đấu ở châu Âu lớn hơn. Một trong số đó là Andi Lila, người từng đoạt danh hiệu cầu thủ hay nhất của giải đấu này khi còn thi đấu cho KS Flamurtari. Sau đó, anh đã chuyển đến Serie A và thi đấu cho các câu lạc bộ như Parma và Empoli.
Cũng từ Kategoria e Parë, cầu thủ Lorik Cana đã bắt đầu sự nghiệp của mình trước khi chuyển sang Toulouse ở Ligue 1 và rồi tới thành công tại Marseille và Sunderland. Những cái tên khác như Mirel Josa và Klodian Duro cũng đã có những khoảng thời gian đáng chú ý tại Kategoria e Parë trước khi chuyển sang các giải đấu châu Âu.
Kategoria e Parë và sự phát triển của bóng đá Albania
Kategoria e Parë có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng và phát triển tài năng bóng đá ở Albania. Giống như nhiều giải đấu hạng nhì khác trên thế giới, Kategoria e Parë là nơi để các cầu thủ trẻ tìm kiếm cơ hội hiện thực hóa ước mơ của mình, trước khi chuyển sang các giải đấu cao hơn.
Giải đấu cũng là bệ phóng để các câu lạc bộ có thể tiếp cận với các tài năng trẻ và phát triển họ thành những cầu thủ chất lượng. Nhiều câu lạc bộ tại Kategoria e Parë cũng đã có những bước tiến đáng kể, từ việc xây dựng các cơ sở vật chất hiện đại đến việc thu hút được nhiều tài năng trẻ hơn.
Những thách thức và triển vọng của Kategoria e Parë
Điểm yếu chính của Kategoria e Parë là không có sự ủng hộ và đầu tư từ phía giới chức và các đối tác thương mại. Điều này khiến cho việc duy trì sự chuyên nghiệp trong thi đấu và điều kiện sống của các cầu thủ gặp nhiều khó khăn. Do đó, không phải lúc nào các câu lạc bộ cũng có thể giữ được các tài năng trẻ của mình, khi họ luôn có cơ hội để chuyển sang các giải đấu cao hơn ngoài biên giới Albania.
Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản sự phát triển của các câu lạc bộ tại Kategoria e Parë. Với sự cổ vũ và hỗ trợ của các cổ động viên nồng nhiệt, giải đấu vẫn đang giữ vững được tầm ảnh hưởng của mình trong bóng đá Albania và cũng đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện chất lượng thi đấu và đời sống của các cầu thủ.
Vai trò của Kategoria e Parë trong hệ thống bóng đá Albania
Kategoria e Parë có vai trò quan trọng trong hệ thống bóng đá của Albania, khi đây là giải đấu nằm ngay sau Kategoria Superiore – giải đấu cao nhất của đất nước. Giữa hai giải đấu này, có một giải đấu hạng ba là Kategoria e Dytë, nhưng Kategoria e Parë vẫn là bậc thang quan trọng để các câu lạc bộ đạt được thành tích tốt và có cơ hội thăng hạng lên Kategoria Superiore.
Ngoài ra, các cầu thủ tài năng ở Kategoria e Parë cũng có thể được gọi lên đội tuyển quốc gia Albania để thi đấu trong các trận đấu quốc tế. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Kategoria e Parë trong việc nuôi dưỡng và phát triển tài năng bóng đá cho đất nước.
Kategoria e Parë: Nơi nuôi dưỡng tài năng bóng đá Albania
Trong suốt lịch sử của mình, Kategoria e Parë đã đóng góp không ít vào việc nuôi dưỡng và phát triển các tài năng bóng đá Albania. Nhiều cầu thủ nổi tiếng đã bắt đầu sự nghiệp của mình tại giải đấu này và sau đó trở thành những gương mặt quen thuộc trong bóng đá thế giới.
Đồng thời, Kategoria e Parë cũng là một nơi để các câu lạc bộ có thể tiếp cận với các tài năng trẻ và phát triển họ thành những cầu thủ chất lượng. Nhờ vào vai trò này, giải đấu đã giúp cho bóng đá Albania ngày càng phát triển và khẳng định được vị thế của mình trong khu vực Balkan và thế giới.
Kết luận
Kategoria e Parë không chỉ đơn thuần là giải đấu hạng nhì của bóng đá Albania, mà còn là bước đệm quan trọng để nuôi dưỡng và phát triển tài năng bóng đá cho đất nước. Các câu lạc bộ tham gia giải đấu không chỉ có cơ hội thi đấu và cạnh tranh mạnh mẽ, mà còn là nơi để xây dựng nền tảng cho sự phát triển của bóng đá Albania trong tương lai. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức và khó khăn, nhưng Kategoria e Parë đang từng bước trưởng thành và khẳng định vai trò quan trọng của mình trong hệ thống bóng đá Albania.
