Đá phạt gián tiếp là một trong những tình huống luật định khiến khán giả bối rối nhất trên sân cỏ. Bài viết giải thích chi tiết Luật 13 của IFAB về đá phạt gián tiếp, các lỗi dẫn tới hình phạt này, tín hiệu trọng tài, cùng ví dụ thực tế và những câu hỏi thường gặp để bạn nắm rõ ngay.
Định nghĩa theo Luật 13 (IFAB)
Theo Luật 13 – Laws of the Game do IFAB ban hành, đá phạt gián tiếp là hình thức xử phạt khi có lỗi kỹ thuật hoặc vi phạm hành vi không mang tính va chạm thô bạo. Điểm quan trọng:
- Một bàn thắng từ đá phạt gián tiếp chỉ hợp lệ khi bóng chạm ít nhất một cầu thủ khác trước khi vào lưới (đồng đội hoặc đối phương).
- Trọng tài báo hiệu đá phạt gián tiếp bằng cách giơ một cánh tay thẳng lên đầu và phải giữ cho đến khi bóng chạm cầu thủ khác hoặc bóng đi hết đường biên.
- Các lỗi dẫn tới đá phạt gián tiếp thường là lỗi kỹ thuật, hành vi phi thể thao nhẹ, hoặc các vi phạm của thủ môn trong vòng cấm.
Trọng tài giơ tay báo hiệu đá phạt gián tiếp trên sân
Các lỗi thường dẫn tới đá phạt gián tiếp
Những nhóm lỗi chính gồm:
Lỗi chung:
- Chơi bóng nguy hiểm (ví dụ: giơ chân quá cao gần đầu đối phương) nhưng chưa có va chạm.
- Cản trở di chuyển mà không va chạm trực tiếp (chạy cắt mặt, dùng thân người để chắn đường).
- Hành vi phản cảm hoặc phản ứng với trọng tài, đồng đội, đối thủ.
Lỗi đặc thù của thủ môn trong vòng cấm:
- Chạm lại bóng bằng tay sau khi đã thả (sau khi thủ môn thả bóng khỏi tay, không được bắt lại bằng tay trừ khi bóng chạm cầu thủ khác trước).
- Bắt bóng bằng tay từ đường chuyền bằng chân của đồng đội (back-pass).
- Bắt bóng trực tiếp từ quả ném biên của đồng đội.
- Quy định thời gian giữ bóng: trước đây là 6 giây, theo văn bản cập nhật trong bài gốc IFAB có điều chỉnh lên 8 giây kể từ mùa 2025/26 — dẫn tới thay đổi hình thức xử lý khi thủ môn giữ quá thời hạn.
Tín hiệu để phân biệt đá phạt gián tiếp và trực tiếp
- Đá phạt gián tiếp: Trọng tài giơ một tay thẳng lên trên đầu và giữ cho tới khi tình huống kết thúc.
- Đá phạt trực tiếp: Trọng tài chỉ tay về phía khung thành đối phương (hoặc chỉ hướng tấn công).
Trọng tài giơ một tay qua đầu khi báo đá phạt gián tiếp
Ví dụ tiêu biểu trong lịch sử
Mùa 2008/09, trận Manchester United gặp Aston Villa là minh chứng rõ ràng cho nguy hiểm của đá phạt gián tiếp. James Milner mắc lỗi bắt bóng từ đường chuyền bằng chân của đồng đội, tạo cơ hội cho MU. Ryan Giggs mở bóng cho Cristiano Ronaldo, và bàn thắng từ pha phối hợp này cho thấy đá phạt gián tiếp có thể tạo ra cơ hội rõ rệt nếu phối hợp nhanh, tinh tế.
Cristiano Ronaldo ghi bàn từ quả đá phạt gián tiếp mở bóng bởi Ryan Giggs mùa 2008/09
Bài học thực tế: đá phạt gián tiếp không chỉ là hình phạt kỹ thuật mà có thể biến thành cơ hội tấn công nếu đội hưởng biết tận dụng.
Khi nào không được công nhận bàn thắng từ đá phạt gián tiếp?
- Nếu bóng đi thẳng vào lưới mà không chạm ai sau cú đá gián tiếp: bàn thắng không công nhận.
- Cột dọc hoặc xà ngang không được tính là “cầu thủ khác” — bóng phải chạm cầu thủ khác (kể cả thủ môn) để bàn thắng hợp lệ.
Cập nhật luật liên quan (ghi chú)
- Theo tài liệu gốc, IFAB có điều chỉnh liên quan thời gian thủ môn giữ bóng (từ 6 lên 8 giây) bắt đầu mùa 2025/26 và có thay đổi hình thức xử lý khi vi phạm. Độc giả nên tham khảo văn bản chính thức từ IFAB/IFAB Laws of the Game để cập nhật đầy đủ.
FAQ nhanh
- Đá phạt gián tiếp có thể trực tiếp thành bàn không? Không — phải chạm ít nhất một cầu thủ khác trước khi vào lưới.
- Bóng chạm cột dọc/xà rồi bay vào lưới có được tính? Không — không thay thế cho việc chạm cầu thủ khác.
- Dấu hiệu nào cho thấy trọng tài thổi đá phạt gián tiếp? Trọng tài giơ tay thẳng lên đầu và giữ cho tới khi tình huống kết thúc.
Kết luận
Đá phạt gián tiếp là một phần thiết yếu trong luật bóng đá, thường xuất phát từ lỗi kỹ thuật hoặc vi phạm hành vi. Nắm rõ Luật 13, tín hiệu của trọng tài và các ví dụ thực tế giúp người xem hiểu nhanh hơn diễn biến trận đấu và đánh giá đúng cơ hội, hiểm họa từ các tình huống cố định. Bạn từng thấy tình huống đá phạt gián tiếp nào đáng nhớ khác? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn!
