VAR đang trở thành vấn đề đau đầu của bóng đá hiện đại. Từ Premier League đến La Liga, công nghệ Video Assistant Referee liên tục gây tranh cãi vì thời gian xử lý dài, quyết định gây tranh luận và ảnh hưởng tới cảm xúc trận đấu. FIFA giờ đây thử nghiệm thẻ tím và thẻ xanh để trao quyền phản biện cho HLV — ý tưởng mượn từ hệ thống thử thách trong quần vợt.
Vấn đề lớn quanh VAR
VAR không được lòng người hâm mộ lẫn giới trong nghề. Các trận đấu bị gián đoạn, những bàn thắng đẹp bị huỷ, và các tình huống việt vị siêu nhỏ đặt ra câu hỏi về tính công bằng lẫn trải nghiệm bóng đá. Thậm chí một số trọng tài cũng than phiền.
Cựu trọng tài Ngoại hạng Anh Graham Scott thẳng thắn: làm việc trong tổ VAR “hoàn toàn không thú vị”. Ông mô tả áp lực, tiếng ồn từ bên ngoài và cảm giác bất lực khi không thể kiểm soát mọi thứ trên sân. Những lời này phản ánh nỗi bức xúc rộng hơn: VAR đôi khi làm giảm đi phần cảm xúc tự nhiên của trận đấu.
FIFA thử nghiệm thẻ tím và thẻ xanh
Theo BBC, FIFA đang thử nghiệm mô hình gọi là Football Video Support (FVS) với hai màu thẻ — tím và xanh — trao trực tiếp cho HLV để yêu cầu xem lại quyết định. Thử nghiệm diễn ra tại U20 World Cup ở Chile và một số giải nhỏ khác.
Hệ thống này được mô tả là “chi phí hiệu quả và ổn định”, phù hợp cho những giải đấu không đủ ngân sách triển khai VAR như Serie C (Italia) hay Primera Federación (Tây Ban Nha). Các thử nghiệm cũng đã được tiến hành ở Italy Women’s Serie A và tại Brazil từ tháng 8, nhưng kết luận cuối cùng vẫn chưa có.
VAR từ chối bàn thắng của Wolves – tranh cãi VAR Ngoại hạng Anh
Cách hoạt động và luật chơi thẻ
Cơ chế hoạt động tương tự hệ thống “challenge” trong quần vợt. Mỗi HLV được phát hai thẻ (một tím, một xanh) ngay đầu trận. Họ có thể sử dụng tối đa hai lần trong trận để yêu cầu trọng tài xem lại một quyết định. Sau khi yêu cầu, nếu VAR thay đổi quyết định, HLV giữ lại thẻ và có thể dùng tiếp. Nếu quyết định không thay đổi, HLV mất một thẻ.
Quy trình chính thức yêu cầu HLV “vặn ngón tay trên không” và trao thẻ cho trọng tài thứ tư để kích hoạt yêu cầu. Tất cả lời yêu cầu phải được đưa ra ngay sau hành động tranh cãi trên sân.
Ưu và nhược điểm cơ bản
Hệ thống mang lại lợi ích rõ ràng: giảm tải cho VAR bằng cách chỉ cho phép HLV can thiệp giới hạn và kịp thời, đồng thời bảo vệ khoảnh khắc ăn mừng nếu quyết định không bị xem xét. Tuy nhiên, câu hỏi về văn hoá ứng xử vẫn còn: liệu những HLV cá tính, kiệm lời hay nổi nóng như Diego Simeone có chấp nhận “vặn ngón tay” xin quyền xem lại?
Thực tế và kết quả thí điểm sẽ quyết định tương lai của FVS. Nếu thành công, thẻ tím và xanh có thể trở thành phương án trung hoà giữa công nghệ và cảm xúc bóng đá.
Kết luận
Thẻ tím và thẻ xanh là đề xuất đáng chú ý trong cuộc chiến giải quyết khủng hoảng VAR. Mô hình FVS hứa hẹn giảm tranh cãi, tiết kiệm chi phí và trả quyền kiểm soát một phần cho HLV. Tuy nhiên, cần thêm dữ liệu từ các giải đấu thử nghiệm để đánh giá hiệu quả thực tế và tác động tới diễn biến trận đấu. Bạn nghĩ thẻ tím – thẻ xanh có thể cứu VAR, hay chỉ là một bản vá tạm thời?
