IFAB 2025/26 đã cập nhật các quy định cơ bản về cách tổ chức giải đấu, cách tính điểm và việc áp dụng luật bàn thắng sân khách — thông tin then chốt với mọi fan bóng đá, từ Champions League mới tới V-League. Bài viết này tóm lược ngắn gọn, chính xác các điểm thay đổi và cách áp dụng thực tế để bạn nắm ngay nội dung quan trọng.
Cấu trúc chung của giải đấu theo IFAB 2025/26
IFAB định nghĩa rõ mô hình thi đấu gồm:
- League phase (vòng phân hạng/vòng bảng mở rộng): các đội đá vòng tròn theo lịch, tích điểm để xếp hạng.
- Knock-out (vòng loại trực tiếp): đấu một lượt hoặc hai lượt, đội thua bị loại.
- Quy tắc tính điểm tiêu chuẩn: Thắng 3 điểm, Hòa 1 điểm, Thua 0 điểm.
Các tổ chức (UEFA, AFC, VFF…) có thể điều chỉnh chi tiết (số đội, số trận, áp dụng bàn thắng sân khách hay không) nhưng khung cơ bản do IFAB xác lập.
Cách tính và các tiêu chí xếp hạng
- Thứ tự xếp hạng cơ bản: Điểm → Hiệu số bàn thắng → Số bàn thắng ghi được → Đối đầu trực tiếp → Chỉ số fair play.
- League phase: mỗi đội thi đấu theo lịch cố định (một hoặc hai lượt tùy giải). Ví dụ: format mới UEFA Champions League 2024/25 → league phase 36 đội, mỗi đội đá 8 trận.
- Knock-out: nếu đấu hai lượt, có thể đá thêm hiệp phụ (30 phút) và luân lưu nếu cần. Việc áp dụng bàn thắng sân khách là tuỳ từng giải/ban tổ chức.
UEFA Champions League là giải đấu hấp dẫn hàng đầu cấp CLB.Alt: Cầu thủ Champions League tranh bóng trên sân, minh họa format mới IFAB 2025/26 và league phase 36 đội
Luật bàn thắng sân khách — tóm tắt và ví dụ
- IFAB 2025/26: luật bàn thắng sân khách được điều chỉnh ở Điều luật 10, cho phép ban tổ chức quyết định áp dụng hay không cho các cặp hai lượt.
- Thực tế từ 2021, nhiều giải lớn như UEFA Champions League đã bỏ luật bàn thắng sân khách ở một số vòng; nhưng IFAB cho phép tuỳ chọn ở các đấu loại hai lượt.
Ví dụ minh họa:
- Đội A thắng sân nhà 1-0, hòa sân khách 1-1 → tổng 2-1, Đội A đi tiếp (không cần bàn thắng sân khách).
- Nếu tổng hai lượt hòa 2-2 và bên đội khách ghi nhiều bàn hơn trên sân đối phương, đội khách sẽ đi tiếp khi luật bàn thắng sân khách được áp dụng.
Bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh mùa 2024/2025. Ảnh chụp màn hình.Alt: Bảng xếp hạng minh họa cách tính điểm 3-1-0 và tiêu chí hiệu số trong các giải league phase
Ví dụ thực tế: Champions League, World Cup và V-League
- Champions League (format mới 2024/25 → áp dụng cho 2025/26): 36 CLB ở league phase, mỗi đội đá 8 trận, top 8 đi thẳng vòng 16, vị trí 9–24 đá playoff hai lượt.
- World Cup 2026 (48 đội): bảng 12×4, top 2 và 8 đội thứ ba có thành tích tốt nhất vào vòng 32 — cách tính điểm vẫn là 3-1-0, xét hiệu số khi bằng điểm.
- V-League 2025/26: 14 đội đá vòng tròn hai lượt (26 vòng), cách tính điểm tương tự, thường không áp dụng bàn thắng sân khách vì thi đấu theo thể thức bảng hai lượt.
UEFA Champions League đã bỏ luật bàn thắng sân khách từ mùa 2021/2022.Alt: Logo UEFA Champions League và thông tin về việc bãi bỏ bàn thắng sân khách ở một số vòng knock-out
Những nhầm lẫn thường gặp
- Vòng bảng vs. league phase: Nhiều người vẫn gọi league phase là “vòng bảng”, nhưng league phase 36 đội không chia nhóm cố định như vòng bảng truyền thống.
- Bàn thắng sân khách không phải đã bị loại hoàn toàn: IFAB cho phép ban tổ chức quyết định — điều này khiến các giải khác nhau có thể áp dụng khác nhau.
- Fair play vẫn là tiêu chí phụ quan trọng: đôi khi quyết định thứ hạng và suất đi tiếp (ví dụ tuyển Việt Nam vào vòng 1/8 Asian Cup 2019 nhờ chỉ số fair play).
Manchester City vô địch mùa giải 2011/2012 nhờ hơn đối thủ cùng thành phố hiệu số phụ.Alt: Cầu thủ Manchester City ăn mừng chức vô địch 2011/2012, minh họa vai trò hiệu số và bàn thắng phụ quyết định
FAQ – Câu hỏi thường gặp nhanh
- Q: Format Champions League 2025/26 còn vòng bảng không?
A: Không còn vòng bảng truyền thống; thay bằng league phase 36 đội, mỗi đội đá 8 trận. - Q: Luật bàn thắng sân khách áp dụng ở V-League hay Cúp QG?
A: V-League (vòng tròn hai lượt) thường không áp dụng; Cúp QG (một lượt) nếu hòa có thể phân định bằng hiệp phụ/luân lưu theo quy định IFAB. - Q: Tính điểm vòng bảng là bao nhiêu?
A: Tiêu chuẩn quốc tế: Thắng 3, Hòa 1, Thua 0.
Kết luận
Khung luật IFAB 2025/26 bảo đảm tính linh hoạt cho ban tổ chức nhưng giữ nguyên các nguyên tắc cơ bản: league phase/knock-out, tính điểm 3-1-0 và tiêu chí xếp hạng rõ ràng. Điều cần lưu ý với người hâm mộ là mỗi giải có thể áp dụng khác nhau về luật bàn thắng sân khách — luôn kiểm tra điều lệ giải trước khi so sánh kết quả. Bạn thấy quy định nào cần thay đổi thêm để tăng công bằng và hấp dẫn? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn!
