Hiệp phụ (extra time) là phần thời gian thi đấu bổ sung được áp dụng khi một trận đấu loại trực tiếp cần phân định thắng-thua nhưng hai đội hòa 90 phút chính thức. Theo Laws of the Game 2024–2025 (Luật 7), hiệp phụ gồm hai hiệp, mỗi hiệp 15 phút, tổng 30 phút. Bài viết giải thích chi tiết quy định, thời lượng, thay người và những khoảnh khắc hiệp phụ kinh điển trong lịch sử bóng đá.
Định nghĩa và khi nào áp dụng
- Hiệp phụ chỉ được dùng trong các trận đấu yêu cầu xác định đội thắng ngay sau trận (vòng knock-out, chung kết), không áp dụng cho vòng bảng thông thường.
- Điều kiện kích hoạt: trận kết thúc 90 phút chính thức (bao gồm thời gian bù giờ) với tỷ số hòa.
- Nếu sau 30 phút hiệp phụ vẫn hòa, trận đấu thường tiếp tục bằng loạt sút luân lưu theo Luật 10.
Thời lượng và quy trình thi đấu
- Cấu trúc: 2 hiệp x 15 phút = 30 phút.
- Nghỉ giữa hai hiệp phụ: rất ngắn, thường 1–2 phút; không phải nghỉ giữa hiệp chính như 15 phút.
- Trọng tài có thể cộng thêm thời gian bù vào từng hiệp phụ nếu có gián đoạn (chấn thương, thay người, VAR…).
- Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, BTC có thể cho phép nghỉ uống nước tối đa 1 phút mỗi hiệp phụ.
Thay người và các quy định kỹ thuật
- Theo luật hiện hành, mỗi đội được phép sử dụng thêm 1 lượt thay người trong hiệp phụ (ngoài số lượt thay chính thức). Điều này giúp nâng tổng số thay người tối đa nếu trận đấu kéo dài.
- Luật “golden goal” (bàn thắng vàng) và “silver goal” đã bị loại bỏ; hiệp phụ hiện luôn đá đủ 30 phút dù có bàn thắng sớm.
- Nếu loạt luân lưu xảy ra sau hiệp phụ, quy trình thực hiện tuân theo Luật 10.
Nhầm lẫn phổ biến: hiệp phụ khác gì thời gian bù giờ?
- Thời gian bù giờ (stoppage time) là phần cộng thêm diễn ra trong từng hiệp 45 phút để bù cho thời gian bị gián đoạn. Nó thường là vài phút và không phải “hiệp phụ”.
- Hiệp phụ là giai đoạn riêng, chỉ xuất hiện sau khi 90 phút chính thức kết thúc và trận đấu cần phân thắng thua.
Những khoảnh khắc hiệp phụ kinh điển
Nhiều trận đấu cúp lịch sử thay đổi hoàn toàn trong hiệp phụ, vừa quyết liệt về chuyên môn vừa đậm yếu tố tâm lý, thể lực.
Một ví dụ hiện đại là pha trộn cảm xúc ở các trận chung kết World Cup: Mbappé từng lập hat-trick, kéo trận chung kết vào hiệp phụ trước khi định đoạt bằng các diễn biến sau đó.
Mbappé ghi hat-trick kéo trận chung kết World Cup vào hiệp phụ
Real Madrid vs Atlético Madrid (Chung kết Champions League 2014) là minh chứng cho sức bật tinh thần trong hiệp phụ. Sergio Ramos gỡ hòa ở phút 90+3, trận đấu kéo sang hiệp phụ và Real bùng nổ để thắng 4–1, giành danh hiệu La Décima.
Sergio Ramos gỡ hòa phút bù giờ mở ra hiệp phụ và cú lội ngược Real ở chung kết Champions League
Một khoảnh khắc khác gây chấn động: ở World Cup 2006, trận chung kết giữa Ý và Pháp bước vào hiệp phụ, và sự cố Zinedine Zidane húc đầu Marco Materazzi trở thành hình ảnh bi thương, tác động lớn đến kết quả cuối cùng.
Zidane húc đầu Materazzi trong hiệp phụ chung kết World Cup 2006
Sai lầm thường gặp của người xem
- Nhầm lẫn hiệp phụ với thời gian bù giờ.
- Tin rằng “bàn thắng vàng” còn tồn tại — thực tế FIFA bãi bỏ golden goal từ năm 2004.
- Không hiểu quy định thay người bổ sung trong hiệp phụ.
Cổ động viên thường nhầm lẫn giữa hiệp phụ và thời gian bù giờ
Hỏi đáp nhanh
- Hiệp phụ bao nhiêu phút? 2 hiệp x 15 phút = 30 phút. Nếu hòa tiếp tục bằng loạt luân lưu.
- Golden goal còn áp dụng không? Không, đã bị loại bỏ từ 2004.
- Thay người trong hiệp phụ? Có, mỗi đội được thêm 1 lượt thay người theo luật hiện hành.
Kết luận
Hiệp phụ là giai đoạn quyết định trong các trận đấu loại trực tiếp: luật đã chuẩn hóa thời lượng và quy trình, nhưng yếu tố thể lực, chiến thuật và tâm lý vẫn chi phối kết quả. Hiểu rõ điểm khác biệt giữa hiệp phụ và thời gian bù giờ giúp người xem nắm bắt diễn biến trận đấu chính xác hơn. Bạn ấn tượng nhất với khoảnh khắc hiệp phụ nào trong lịch sử bóng đá? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn!
