Vạch vôi trong bóng đá là yếu tố cơ bản nhưng quyết định nhiều tình huống trọng yếu như phạt đền, giao bóng và xác định việt vị bằng VAR. Theo Luật thi đấu của FIFA (Laws of the Game 2025/2026), hiểu đúng về từng loại vạch — từ khu vực 16m50 đến vòng tròn giữa sân — giúp người hâm mộ nắm rõ lý do một số bàn thắng bị hủy, penalty bị yêu cầu đá lại hay VAR can thiệp.
Vụ bàn thắng của Nhật Bản vào lưới Tây Ban Nha tại World Cup 2022 minh họa rõ: hình ảnh camera cho thấy bóng dường như ra ngoài nhưng công nghệ goal-line xác nhận bóng vẫn trong cuộc, dẫn tới bàn thắng được công nhận.
Pha bóng dẫn tới bàn thắng của Nhật Bản trước Tây Ban Nha được xác nhận nhờ công nghệ goal-line và kiểm tra vạch biên
Các loại vạch vôi và kích thước cơ bản
- Vạch biên (dọc và ngang): Xác định ranh giới sân; theo FIFA phải rõ và không được rộng quá 12 cm.
- Vòng tròn giữa sân: Bán kính 9,15 m, phục vụ giao bóng.
- Khu vực 16m50 (khu cấm): Xung quanh khung thành, nơi thủ môn được dùng tay và nhiều lỗi bị xét nghiệm nghiêm ngặt.
- Vạch điểm phạt đền: Cách khung thành 11 m, vị trí đặt bóng cho cú sút penalty.
- Khu vực cầu môn (5m50): Hạn chế cầu thủ khi thủ môn phát bóng.
Sân thi đấu tiêu chuẩn quốc tế: 105 m x 68 m. Các vạch phải được kẻ bằng màu trắng hoặc vật liệu tương phản, đảm bảo quan sát và an toàn.
FIFA quy định rõ ràng các loại vạch vôi trên sân thi đấu quốc tế
Vai trò cụ thể trong trận đấu
- Phạt đền: Vạch điểm phạt và khu cấm xác định vị trí đặt bóng, khoảng cách các cầu thủ khác phải tuân thủ. Thủ môn bắt buộc đứng trên vạch vôi khung thành theo Luật 14.
- Giao bóng: Đội đối phương phải đứng ngoài vòng tròn giữa sân (Law 8) đến khi bóng được chơi.
- Xác định việt vị và VAR: VAR dùng vạch vôi ảo để xác định việt vị, bóng chạm tay hay phạm lỗi trong khu cấm — giúp trọng tài đưa quyết định chính xác hơn.
Công nghệ hỗ trợ và các tình huống nổi bật
- Goal-line technology: Xác nhận bóng đã qua vạch vôi khung thành — ví dụ trận Nhật Bản vs Tây Ban Nha (World Cup 2022).
- VAR và SAOT (Semi-Automated Offside Technology): Kẻ vạch ảo dựa trên dữ liệu định vị để xác định việt vị chính xác — từng gây tranh cãi trong các trận đấu lớn như World Cup 2022 (trận Argentina vs Saudi Arabia với tình huống liên quan đến Lautaro Martínez và Messi).
- Tranh cãi tiêu biểu: Trận chung kết Women’s World Cup 2019 (Megan Rapinoe) từng có tình huống thủ môn bị cho là bước qua vạch — VAR can thiệp theo Luật 14.
VAR dùng các đường kẻ ảo và vạch biên để xác định việt vị và các lỗi trong khu vực 16m50
Quy định luật nổi bật cần nhớ
- Vạch không được rộng quá 12 cm (Luật Sân thi đấu).
- Thủ môn phải đứng trên vạch khung thành khi penalty được thực hiện (Luật 14).
- Đối phương phải ở ngoài vòng tròn giữa sân khi giao bóng (Luật 8).
- Vi phạm có thể dẫn tới phạt thẻ, hủy bàn thắng hoặc đá lại tình huống.
Kết hợp vạch vôi chính xác và công nghệ giúp trận đấu công bằng hơn, nhưng cũng tạo thêm tranh luận khi góc quay hay dữ liệu hiển thị khác nhau.
Kết luận
Vạch vôi không chỉ là những đường kẻ trên mặt cỏ mà là chuẩn mực pháp lý của trận đấu, liên quan trực tiếp đến phạt đền, giao bóng và quyết định VAR. Việc FIFA siết chặt quy định kẻ vạch và áp dụng công nghệ nhằm mục tiêu minh bạch và công bằng. Bạn nghĩ sao — công nghệ đã làm sáng tỏ hay chỉ đẩy tăng tranh cãi trong bóng đá hiện đại? Hãy để lại ý kiến.
Tài liệu tham khảo:
- Luật thi đấu FIFA (Laws of the Game) 2025/2026 – quy định về sân thi đấu, khu cấm, penalty, giao bóng và trách nhiệm thủ môn.
- Tình huống tham khảo: Women’s World Cup 2019 (Megan Rapinoe), World Cup 2022 (Nhật Bản vs Tây Ban Nha, Argentina vs Saudi Arabia).
